• Ubwongereza bwatangije gukemura amakimbirane hamwe n’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi nyuma y’ubushakashatsi bwa Brexit

Ubwongereza bwatangije gukemura amakimbirane hamwe n’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi nyuma y’ubushakashatsi bwa Brexit

tag_reuters.com, 2022_amakuru_lNLYXXE

LONDON (Reuters) - Ubwongereza bwatangije gahunda yo gukemura amakimbirane n’umuryango w’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi kugira ngo bugerageze kugera kuri gahunda z’ubushakashatsi bw’ubuhanga bw’umuryango, harimo na Horizon Europe, nk'uko guverinoma yabitangaje ku wa kabiri, ku murongo wa nyuma wa Brexit.

Mu masezerano y’ubucuruzi yashyizweho umukono mu mpera za 2020, Ubwongereza bwaganiriye ku kugera kuri gahunda zitandukanye z’ubumenyi n’udushya, harimo Horizon, gahunda ya miliyari 95.5 zama euro (miliyari 97 $) zitanga inkunga n’imishinga ku bashakashatsi.

Ariko Ubwongereza buvuga ko, amezi 18 ashize, Umuryango w’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi utararangiza kugera kuri Horizon, Copernic, gahunda yo kureba isi ku bijyanye n’imihindagurikire y’ikirere, Euratom, gahunda y’ubushakashatsi bwa kirimbuzi, ndetse na serivisi nka Space Surveillance and Tracking.

Impande zombi zavuze ko ubufatanye mu bushakashatsi bwagira akamaro ariko umubano wifashe nabi mu gice cy’amasezerano y’ubutane ya Brexit agenga ubucuruzi n’intara y’Ubwongereza ya Irilande y'Amajyaruguru, bituma Umuryango w’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi utangiza imanza.

Mu ijambo rye, minisitiri w’ububanyi n’amahanga Liz Truss yagize ati: "Umuryango w’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi urenze ku masezerano yacu, ushakisha kenshi politiki mu bufatanye n’ubumenyi bwa siyanse wanga kurangiza kugera kuri izo gahunda z’ingenzi."

Ati: “Ntidushobora kwemerera ibi gukomeza.Niyo mpamvu ubu Ubwongereza bwatangije inama ku mugaragaro kandi buzakora ibishoboka byose mu rwego rwo kurengera umuryango w’ubumenyi ”, ibi bikaba byavuzwe na Truss, na we wambere mu gusimbura Boris Johnson nka minisitiri w’intebe.

Daniel Ferrie, umuvugizi wa komisiyo y’Uburayi, yatangaje ko ku wa kabiri ko yabonye raporo z’iki gikorwa ariko akaba atarabimenyeshwa ku mugaragaro, yongeraho ko Bruxelles yemeye “inyungu zombi mu bufatanye n’ubushakashatsi bwa siyanse no guhanga udushya, ubushakashatsi bwa kirimbuzi n’ikirere” .

Ati: "Icyakora, ni ngombwa kwibuka imiterere ya politiki y'ibi: hari ingorane zikomeye mu ishyirwa mu bikorwa ry'amasezerano yo kuvanaho ndetse n'ibice bigize amasezerano y'ubucuruzi n'ubufatanye".

Ati: “TCA, amasezerano y’ubucuruzi n’ubufatanye, ntateganya inshingano z’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi guhuza Ubwongereza na gahunda z’ubumwe muri iki gihe, cyangwa igihe ntarengwa cyo kubikora.”

Muri Kamena, Umuryango w’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi watangiye gukurikiranwa n’Ubwongereza nyuma y’uko London isohoye amategeko mashya yo gukuraho amategeko amwe n'amwe nyuma ya Brexit kuri Irilande y'Amajyaruguru, kandi Bruxelles yashidikanyije ku ruhare rwayo muri gahunda ya Horizon Europe.

Ubwongereza bwavuze ko bwashyize ku ruhande Horizon Europe.

(Raporo ya Elizabeth Piper i Londres na John Chalmers i Buruseli; Ubwanditsi bwa Alex Richardson)


Igihe cyo kohereza: Ukwakira-08-2022